حق سرقفلی چیست؟

حق سرقفلی همانگونه که گفته شد حقی است که مستاجر با پرداخت مبلغی در ملک تجاری به دست می آورد و این امر با حق کسب و پیشه متفاوت است.

سرقفلی را ممکن است مستاجر به موجر بدهد و همچنین ممکن است موجر به مستاجر بدهد.

 ماده ۷ این گونه بیان کرده است که:

اگر ضمن عقد، شرط شده باشد که موجر همین ملک را در سالیان بعد به مستاجر اجاره بدهد و یا این که شرط شده باشد با اجاره دادن به همین مستاجر، حق افزایش. اجاره بها توسط موجر وجود نداشته باشد

اگر مستاجر بخواهد قید این امتیاز به وجود آمده را بزند و از آن انصراف بدهد این موجر است که برای انصراف مستاجر از حقوق خود باید به وی حق سرقفلی بدهد.

می شود از ماده ۷ فهمید که اگر مستاجر هم به موجر مبلغی پرداخت کرده از ابتدا تحت عنوان سرقفلی برای به دست آوردن همین امتیازات است.

پرداخت سرقفلی توسط موجر به مستاجر

همانطور که اشاره شد اینگونه نیست که همیشه مستاجر به موجر حق سرقفلی بدهد گاهی برعکس است و این موجر است که برای اینکه مستاجر قید حقوق خود را که به موجب عقد اجاره به دست آمده بزند به او مبلغی تحت عنوان سرقفلی بدهد.

در ماده ۷ این امر بیان شده و در ماده ۸ متنی شبیه به ماده ۷ نیز همین امر مقرر شده است.

ماده ۸ – هرگاه ضمن عقد اجاره شرط شود که مالک عین مستاجره را به‌ غیر مستأجر اجاره ندهد و هر ساله آن را به اجاره متعارف به مستأجر متصرف‌ واگذار نماید، مستأجر می‌ تواند برای اسقاط حق خود و یا تخلیه محل مبلغی را به عنوان سرقفلی مطالبه و دریافت نماید.

موارد نپرداختن سرقفلی هنگام تخلیه

نکته ی مهم این که سرقفلی بر خلاف حق کسب و پیشه با توافق به وجود می آید آن هم در اجاره ملک تجاری مثل بستنی فروشی یا قنادی یا فست فودی و یا بوتیک و… حال اگر بر سر سرقفلی به توافق نرسند؛ با پایان یافتن اجاره، چون مستاجر سرقفلی پرداخت نکرده حق گرفتن آن را هم ندارد مگر آن که حقوقی برای وی شرط شده باشد.

همچنین اگر مستاجر، سرقفلی پرداخته و حقوقی را به دست آورده و آن حقوق هم استفاده شده؛ دیگر حق پس گرفتن یا مطالبه سرقفلی پرداختی را ندارد.

برای مثال سرقفلی پرداخته است که موجر تا ۵ سال ملک را به وی اجاره دهد حال اگر بعد از ۵ سال تخلیه کرد حق پس گرفتن آن مبلغ را ندارد چون حقوق خود را استیفا کرده است.

آیا سرقفلی همان حق کسب و پیشه است؟

دوستان باید دقت کنید نهاد حق کسب و پیشه مربوط به سال ۵۶ است در آن دوران به علل اجتماعی، قانون گذار. موجر را اجبار می کرد که اجاره به صورت خود کار تمدید شود و فقط در حالت هایی خاص موجر می توانست مال را از مستاجر بگیرد و برای این کار هم باید مبلغی پرداخت می کرد تحت عنوان حق کسب و پیشه که جبران عدم تمدید اجاره شود و از این جهت ربطی به جذب مشتری و … ندارد.

اما سرقفلی و حق سرقفلی مبلغی است که مستاجر به موجر پرداخت می کند که بتواند در ملک اجاره ای امتیازاتی را به دست آورد مثل مواردی که در بالا گفته شد.

پس این دو نهاد با هم متفاوتند و حق کسب و پیشه هم توسط قانون گذار نسخ شده مگر قراردادهایی که از همان سال باقی باشد.

نتیجه گیری

سرقفلی و مباحث مربوط به آن از مباحث فنی و پیچیده ی حقوقی به شمار می رود. که در بالا به مواردی از آن پرداخته شد.

در سرقفلی و مسائلی که پیش رو دارید توصیه می شود با مشاوران و وکلای متخصص آن مشورت کنید و از آنان راهکار ها و راه حل های مربوطه را جویا شوید.

چون اصلا موضوعاتی نیست که بتوانید به راحتی از پیچ و خم آن مطلع شوید و بتوانید دفاع درست و جانانه ای داشته باشید.